فراگیری ساختارهای مفعول ناپذیر و فاعل ناپذیر زبان انگلیسی توسط فراگیران فارسی زبان

در دو دههء اخیر فراگیری ساختارهای موضوعی توسط محققان مختلفی که در زمینهء یادگیری زبان دوم فعالیت می کنند (atay, 2010; can, 2009; chay, 2006; kras, 2007, etc.) مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از این تحقیق بررسی "فعل" به عنوان اساسی ترین عنصر جمله است. در این رابطه سه نوع فعل در زبان انگلیسی وجود دارد که به نظر دشواری بیشتری برای فراگیران فارسی زبان ایجاد می کند: (الف) افعال مفعول پذیر دو وجهی که به دو صورت گذرا (.somebody opened the door) و ناگذرا (.the door opened) به کار می رود. مورد اول شکل سببی و مورد دوم حالت غیر سببی فعل است. (ب) افعال مفعول ناپذیر که ناگذرا است و فاعل جمله همزمان نقش عامل جمله را نیز ایفا می کند (.the baby cried) و (ج) افعال فاعل ناپذیر که ناگذرا است با این تفاوت که عامل جمله ممکن است چیزی یا کسی غیر از فاعل روساخت جمله باشد (.he died). هدف از این تحقیق بررسی و شفاف سازی دشواریهای فراگیران فارسی زبان در راستای یادگیری ساختارهای یاد شده بود. همچنین نقش تاثیر بین زبانی و بسندگی زبانی نیز در این زمینه مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا 78 دانشجو (30 دانشجوی سطح متوسط پایین، 31 دانشجوی سطح متوسط بالا و 17 دانشجوی سطح پیشرفته) که در دانشگاه یزد انگلیسی را به عنوان زبان خارجی فرا می گرفتند در سه آزمون شرکت کردند. آزمون اول به شکل نمایش تصاویر بود که در آن فراگیران جملاتی را تولید کردند که حاوی افعال یاد شده بود. آزمون دوم و سوم به ترتیب ترجمه و قضاوت دستوری بود. نتایج بررسی نشان داد که فراگیران دشواریهایی در ارتباط با افعال فاعل ناپذیر و همچنین شکل ناگذرای افعال مفعول پذیر دو وجهی داشتند. همچنین تاثیر زبان اول (فارسی) در فراگیری ساختارهای مفعول ناپذیر و حالت ناگذرای افعال مفعول پذیر دو وجهی با وضوح بیشتری مشاهده شد به طوریکه فراگیران دشواریهایی را نشات گرفته از تاثیر منفی انتقال از زبان اول به زبان دوم تجربه کردند. در مورد افعال فاعل ناپذیر، چالشهای فراگیران مربوط به فقدان دانش شهودی آنها در زبان دوم بود. با بررسی ساختارهایی که دشواری بیشتری ایجاد کرده بودند مشخص شد که پیشرفت در یادگیری زبان دوم همراه با افزایش بسندگی زبانی افزایش می یابد. واژه های کلیدی: فراگیری، مفعول ناپذیر، فاعل ناپذیر، مفعول پذیر دو وجهی، ناگذرا